ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΟΥΤΟΠΙΑ

Η πολύχρονη ενασχόληση του Michael Lowy με τον Ρομαντισμό και την Ουτοπία από μια νεομαρξιστική σκοπιά έχει στόχο της να υφαρπάξει, και έτσι να διασώσει, τον Μαρξισμό μεταφέροντάς τον από την έρημη χώρα της «ψυχρής ιδεολογίας», στα εύκρατα κλίματα ενός νέου επαναστατικού ουμανισμού.Η μεταφορά γίνεται ασφαλέστερα με την καθοριστική παρεμβολή μεταξύ Ρομαντισμού και επαναστατικής Ουτοπίας ενός τρίτου συντελεστή: της «θρησκευτικότητας». Το θρησκευτικό στοιχείο μετέχει, μέσω του μαρξισμού, του επαναστατικού στοιχείου, ενώ το ουτοπικό στοιχείο μετέχει, μέσω της χιλιαστικής επαγγελίας, του θρησκευτικού. Από την άλλη μεριά, ο Ρομαντισμός ως κίνημα καθολικής άρνησης του παρόντος -ένα κίνημα-Ιανός με τη μία όψη στραμμένη χιλιαστικά προς το μέλλον και με την άλλη στραμμένη νοσταλγικά στο παρελθόν- περιέχει και τα δύο στοιχεία. Στο πρώτο κείμενο του ανά χείρας δοκιμιακού του εγχειρήματος, ο Lowy εστιάζει το ενδιαφέρον του στην πολιτική θεολογία, όπως αυτή εκδηλώθηκε στους κοινωνικο-απελευθερωτικούς αγώνες ως Θεολογία της Απελευθέρωσης, προκαλώντας σύγχυση στην παραδοσιακή μαρξιστική αντιδιαστολή μεταξύ επαναστατικών λαϊκών κινημάτων και οπισθοδρομικής θρησκευτικής ιδεολογίας. Πράγματι, η Θεολογία της Απελευθέρωσης, γεννημένη κυρίως στη Λατινική Αμερική ως ριζοσπαστικό, επαναστατικό κίνημα, απαιτεί μιαν επανανάγνωση θεμελιωδών μαρξικών και βεμπεριανών αρχών, κατά τρόπον ώστε να αναζητηθούν οι προϋποθέσεις και οι θεωρητικές βλέψεις που καθιστούν δυνατή μια κοινωνιολογία της κουλτούρας μέσα στα πλαίσια των αρχών της πολιτικής θεολογίας […]. Στο δεύτερο κείμενό του, ο Lowy αναλύει τον αντικαπιταλιστικό Ρομαντισμό ως την εξέχουσα τάση του πολύμορφου ρομαντικού κινήματος, ως μια απόπειρα πρότασης μιας καινούργιας αντίληψης για τον Ρομαντισμό, σε αντιδιαστολή με τις ακαδημαϊκές έρευνες, οι οποίες θεμελιώνονται στην προϋπόθεση ότι ο Ρομαντισμός είναι απλώς ένα λογοτεχνικό κίνημα των αρχών του 19ου αιώνα.