ΝΕΦΕΛΕΣ

Ο χρόνος που γεννήθηκε ο μεγαλύτερος κωμικός ποιητής της αρχαιότητας δεν είναι γνωστός. Άλλοι τον τοποθετούν στο 453 π.Χ. άλλοι στο 452 π.Χ. και άλλοι στο 445 π.Χ. Ήταν γιος του Φιλίππου και της Τηνοδώρας, από το δήμο των Κυδαθηναίων - συνδημότης του Κλέωνα του μεγάλου του αντιπάλου - και ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή. Τον έλεγαν Αιγινίτη και του αμφισβήτησαν τα δικαιώματά του σαν γνήσιου Αθηναίου πολίτη. Η ονομασία Αιγινήτης προήλθε από το εξής γεγονός: όταν οι Αθηναίοι πήραν την Αίγινα το 430 π.Χ. τη μοίρασαν σε κληρούχους πολίτες τους. Ένας απ' αυτούς ήταν και ο πατέρας του ποιητή που εγκαταστάθηκε εκεί. Και ο ίδιος ο ποιητής έμεινε στην Αίγινα όλη του τη ζωή. Για τη μάνα του δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν γνήσια Αθηναία. Για τον πατέρα του όμως έλεγαν πως ήταν από τη Ρόδο ή από τη Ναύκρατι (την ελληνική αποικία) της Αιγύπτου. Όλα αυτά βέβαια δεν είχαν καμιά σημασία, γιατί στην ψυχή ο Αριστοφάνης ήταν ένας από τους γνησιότερους Αθηναίους κι αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην υπηρεσία της Αθήνας, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του βέβαια. Για τη μόρφωσή του δεν έχουμε καμία πληροφορία, όμως το έργο του μας δείχνει ότι είχε μελετήσει τους μεγάλους ποιητές της εποχής του. Φαίνεται, επίσης από τα έργα του, ότι δεν είχε μια βαθύτερη εποπτεία των πνευματικών ρευμάτων του καιρού του, αν κρίνουμε από τη θέση που πήρε απέναντι στο Σωκράτη. Άρχισε να γράφει πολύ νέος. Επειδή όμως, δεν είχε δικαίωμα να ζητήσει χορό κωμωδών - παλαιό έθιμο όριζε να μη χορηγούν υλική και ηθική ενίσχυση σε όποιον δεν ήταν τριάντα χρονών, γιατί ο κωμικός ποιητής έκανε κατά κάποιον τρόπο δημόσιο έλεγχο στην πολιτική, κοινωνική και ιδιωτική ζωή των Αθηναίων - παρουσίασε τις κωμωδίες του με ονόματα φίλων του ηθοποιών. Έτσι το 427 π.Χ., ανέβασε τους "Θαιταλής" με το όνομα του Φιλωνίδη, το 426 π.Χ., τους "Βαβυλωνίους" και το 425 π.Χ. τους "Αχαρνής" με το όνομα του Καλλίστρατου. Και οι δυο αυτοί ηθοποιοί παράσταιναν πολλά χρόνια στα έργα του Αριστοφάνη, ο πρώτος τα πρόσωπα των δημοσίων αρχόντων κι ο δεύτερος ιδιωτών. Ενθουσιασμένος ο ποιητής από τη βράβευση της κωμωδίας του "Αχαρνής" αφιερώνεται ολοκληρωτικά στο θεατρικό αυτό είδος. Από τότε και για σαράντα ολόκληρα χρόνια ήταν ο κύριος της κωμικής σκηνής των Αθηνών. Ποτέ δε δίστασε να πει το λόγο του, όσο πικρός κι αν ήταν και μολαταύτα οι συμπολίτες του τον αγαπούσαν και πολλές φορές του έδωσαν το πρώτο βραβείο.
Δες όλα τα βιβλία του