Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ

Ο άγγλος κοινωνιολόγος David Frisby (1944-2012) υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας, με κύρια απασχόλησή του την κριτική ανάλυση των μορφών και μεταλλάξεων της νεωτερικότητας, οι οποίες οδήγησαν σε μια καινούργια χαρτογράφηση του νεωτερικού τοπίου, κατά τρόπον ώστε η Ιστορία της νεωτερικότητας να μεταμορφώνεται σε θραύσματα προϊστορίας που διασκορπίστηκαν σε ασαφή κοινωνικά και αισθητικά μορφώματα, και ιδιαίτερα στο αμφίσημο θερμό ρεύμα της μετανεωτερικής κατάστασης πραγμάτων από τα τέλη της δεκαετίας του '50 και κυρίως από τις αρχές της δεκαετίας του '60. Όπως επισημαίνει ο Φρέντρικ Τζαίημσον, το χαρακτηριστικό της μετανεωτερικής κατάστασης πραγμάτων υπήρξε πάνω από όλα «η απάλειψη του παλαιότερου (και κατ' εξοχήν μοντέρνου) διακριτικού συνόρου μεταξύ της υψηλής και της λεγόμενης μαζικής εμπορικής κουλτούρας και η εμφάνιση νέου τύπου κειμένων έμπλεων μορφών, κατηγοριών και περιεχομένων ενός πολιτισμού τον οποίο η βιομηχανία κατήγγειλε επίμονα μέσω των ιδεολογιών του μοντέρνου, ξεκινώντας από τον Λήβις και την αμερικανική Νέα Κριτική και φθάνοντας ως τον Αντόρνο και τη σχολή της Φραγκφούρτης (Frederic Jameson, Το Μεταμοντέρνο, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1999, σ. 35). Μέσα στα πλαίσια αυτού του θερμού ρεύματος της μετα-νεωτερικότητας, ο Frisby επιχειρεί έναν επαναπροσδιορισμό και μια κριτική αναθεωρητική στάση απέναντι στις προϋποθέσεις και τους όρους των Μπενγιαμινικών προταγμάτων, τα οποία συγκροτούν τόσο μια κριτική ανάλυση του νεωτερικού τοπίου όσο και τους πιθανούς οδοδείκτες προς την μετανεωτερικότητα, εξ ου και ο διλημματικός χαρακτήρας της ανά χείρας εργασίας του αναφορικά με τη σχέση των Μπενγιαμινικών όψεων της νεωτερικότητας και των μεταγενέστερων μορφωμάτων της κοινωνικής και αισθητικής αντίληψης ενός μετανεωτερικού σχήματος της σύγχρονης κοινωνικής ζωής.