ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΜΟΡΕΩΣ

Το Χρονικό του Μορέως είναι έργο αγνώστου χρονικογράφου του 14ου αιώνα. Αν και από άποψη λογοτεχνική, η αξία του είναι μικρή, παρέχει ωστόσο σημαντικότατες πληροφορίες για την φεουδαρχική οργάνωση του πριγκιπάτου της Αχαΐας, την ιστορία, τα ήθη, τις συνήθειες και την γλώσσα της μεσαιωνικής φραγκοκρατούμενης Ελλάδας. Το έργο σώζεται σε τέσσερις παραλλαγές, μία έμμετρη ελληνική, μία ιταλική, μία γαλλική και μία αραγονική. Ο δημιουργός της ελληνικής παραλλαγής ήταν κατά πάσα πιθανότητα «γασμούλος» ή εξελληνισμένος Φράγκος. Γνώριζε την λόγια αλλά και την καθομιλουμένη ελληνική γλώσσα, όπως και την γαλλική, κρίνοντας από την χρήση γαλλικών λέξεων στο έργο. Η αφήγηση στο Χρονικό του Μορέως ξεκινά από την περίοδο της Α Σταυροφορίας και ακολουθεί εκτενέστερη διήγηση για τα χρόνια της Δ Σταυροφορίας. Γίνεται λόγος για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, την κατάκτηση του Μοριά και την ίδρυση του πριγκιπάτου της Αχαΐας από τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη. Αναφέρονται επίσης γεγονότα της περιόδου διακυβέρνησης των Γοδεφρείδου Α και Γοδεφρείδου Β Βιλλαρδουΐνου καθώς και του Γουλιέλμου Β Βιλλαρδουΐνου.Η πρώτη έντυπη έκδοση της ελληνικής παραλλαγής του Χρονικού πραγματοποιείται το 1840 από τον J.A. Buchonεκ του Παρισινού χειρογράφου. Η δεύτερη έντυπη έκδοση της ελληνικής παραλλαγής γίνεται και πάλι από τον Buchon, το 1845, εκ του χειρογράφου της Κοπεγχάγης αυτήν την φορά, για να έρθει το 1904, ο JohnSchmitt και να εκδώσει και τα δύο κείμενα, Κοπεγχάγης και Παρισιού, παράλληλα. The Chronicle of Morea, which was edited for the first time commented on and translated by Buchon, is indispensable for the comprehension of the history, customs, and language of medieval Greece. It furnishes us with an accurate picture of a period of which Gibbon had, and could have had, no exact knowledge, since, in his time, neither the Chronicle of Morea nor the documents referring to the Frankish conquest had been published.