ΑΡΧΕΙΟ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΤΟΜΟΣ Ε

Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων (1788-1822) αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά αναμφισβήτητα κυρίαρχη φυσιογνωμία της Ελληνικής Ιστορίας. Το μυθικό αυτό πρόσωπο παρουσιάζει ανάλογο ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσο και ειδικότερα για την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας. Η τελευταία, μέσω της ανάδειξης Αλβανών πασάδων στα πασαλίκια της ευρύτερης περιοχής Αλβανίας και Ηπείρου και ιδιαίτερα του Αλή πασά στα Γιάννενα, βλέπει την αναβάθμιση της Αλβανικής παρουσίας στο οθωμανικό σύστημα διοίκησης και κάποιες πρόδρομες μορφές Αλβανικής εθνικής αφύπνισης. Η γειτονία του πασαλικίου των Ιωαννίνων με τα διεθνοποιημένα Επτάνησα που στα χρόνια του Αλή πασά είδαν να εναλλάσσονται τέσσερεις ξένες κυριαρχίες (Βενετική, Γαλλική, Ρωσική, Αγγλική), έδωσε αφορμή σε μια εντυπωσιακή σειρά ξένων συγγραφέων, της εποχής του αλλά και μεταγενέστερων, να ασχοληθούν με το πρόσωπό του και κάποια αλλά επιτεύγματά του, τη βάρβαρη συμπεριφορά και τα εγκλήματά του. Μερικά δημοσιευμένα έγγραφα που ο ίδιος έχει στείλει σε τρίτους, ή προέρχονται από διπλωματικές πηγές, δεν διαψεύδουν την αντιφατική εικόνα που ξεπηδάει μέσα από τις μαρτυρίες των αφηγηματικών έργων. Ωστόσο έλλειπε ως τώρα η μεγάλη αυθεντική πηγή πληροφοριών, δηλαδή το προσωπικό του αρχείο, που θα επιβεβαίωνε ή θα διέψευδε την επικρατούσα -ευρωπαϊκή και ελληνική- αντίληψη για το άτομο και τις πράξεις του.